خانه شماره سه | معمار: احمد قدسی منش

خانه شماره سه

موقعیت: شیراز

معمار/معماران: احمد قدسی منش (دفتر معماری شار)

همکار طراحی پروژه: مریم ناظم البکاء

مساحت زمین: ۷۵۰ مترمربع

مساحت ساخت: ۶۵۰ مترمربع

سال آغاز پروژه: ۱۳۹۳ شمسی

سال اتمام پروژه: ۱۳۹۶ شمسی

سازه: علی رادمان

مدیر اجرا: احمد قدسی منش

تیم اجرايی: رضا فتحی ، محمدرضا احمدی

تاسیسات مکانیکی: کریم روزی طلب

تاسیسات الکتریکی: شرکت یاشا الکتریک

طراح سه بعدی: پریسا پناهی

گرافیک: سمانه زارع ، نسترن جنابعلی

عکس: پرهام تقی اف

بلوار چمران بلواری است سرسبز در محدوده میانی شهر شیراز که با باغ‌ های قصردشت احاطه شده است. در یکی از کوچه‌ های این بلوار یک فرعی به نام بهشت وجود دارد که یکی از زیباترین کوچه‌ های آن منطقه است؛ کوچه‌ ای که اکثر باغ‌ های آن به صورت بکر و طبیعی باقی مانده است و فقط پنج پلاک مجوز ساخت خانه باغ داشته‌ اند.

زمین موردنظر ما با مساحت ۷۵۰ متر مربع یکی از این شش پلاک بود. متاسفانه از انبوه درختان موجود در باغ، به علت عدم رسیدگی مالک قبلی و قطع آب روان موجود فقط تعداد کمی درخت باقی مانده بود. در جانمایی اولیه ی توده ی بنا هدف اصلی طراحی، حفظ کلیه درختان موجود به هر قیمتی بود، بنا بر این، حجم کلی بنا جوری قرار گرفت که هیچ درختی از مجموعه درختان باغ قطع نگردد یا در طی مراحل اجرا آسیب نبیند!

مالک پروژه خانواده‌ ای هستند کم جمعیت و در عین حال پر رفت و آمد! با توجه به صحبت‌ های طولانی و اولیه با مالک و نیازهای متنوع آنها، برنامه فیزیکی بسیار پر حجمی آماده شد که با توجه به آن، ایجاد تنوع فضایی چه در فضاهای بسته و چه در فضاهای باز در اولویت طراحی قرار گرفت. با توجه به جلسات متعدد با مالک، خواسته‌ های متعدد فضایی و محدودیت ارتفاعی ۸.۵ متر، ساختمان در سه طبقه‌ ی زیرزمین، همکف و اول طراحی شد.

سازماندهی اصلی پروژه به این صورت قرار گرفت که در زیرزمین، استخر، یک اتاق خواب، سالنی جهت پذیرایی و یا مهمانی دورهمی و یک انبار و اتاق سرایداری (با دسترسی از حیاط) قرار گیرد. در طبقه همکف، اتاق میهمان آشپزخانه، نهار خوری، سالن نشیمن و سالن اصلی طراحی شد. در طبقه اول نیز سه اتاق خواب، یک نشیمن خصوصی و فضایی کوچک جهت کار قرار گرفت.

چالش اصلی این پروژه در تفاوت با دیگر پروژه‌ های تک واحدی ارجاع شده به دفتر ما این بود که استفاده از این خانه جهت تفریحات آخر هفته یا تعطیلات نبود، بلکه سکونت کامل در آن صورت می گرفت. از طرف دیگر تفاوت‌ های فضای سکونت تک واحدی ویلایی، با فضای سکونت آپارتمانی برای ما بسیار حائز اهمیت و قابل تامل بود. از این رو از مهم ترین ایده‌ های اصلی پروژه که بعد از ایجاد تنوع فضایی نقش پر رنگی را در طراحی ایفا کرد، ایجاد فضاهایی با حداکثر نور طبیعی و همچنین امکان دیدهای متفاوت از فضایی به فضای دیگر و از درون به بیرون و از بیرون به درون بود؛ در نتیجه در ابتدای کار با طراحی یک فضای تهی مرکزی نور به میانه ی بنا که قاعدتا مکانی بود که کم ترین نورگیری را داشت، هدایت شد و همچین بستری جهت ایجاد یک فضای سبز داخلی به وجود آمد. این فضای خالی مرکزی به ما کمک کرد که بتوانیم تنوع و تعدد فضایی مورد نظر خود را بهتر و متمرکزتر ایجاد کنیم. از طرف دیگر دیدهایی متنوع از فضاها به یکدیگر ایجاد می‌ گردید که به تنوع کیفیت فضایی و همچنین ایجاد سیالیت فضایی بین نقاط مختلف مجموعه کمک کرد.

سقف این فضا نیز متحرک طراحی شد که در مواقع مورد نیاز بتوان با باز کردن آن، هم به تهویه طبیعی هوای داخل کمک کرد و هم حس و حال فضای باز بیرون و هوای مطبوع باغ های اطراف به داخل خانه هدایت شود! برخلاف رویه معمول سایر پروژه‌ ها، راه پله به صورت مرکزی طراحی نشد و ارتباط عمودی بین هر طبقه با طبقه دیگر از مکانی متفاوت و با تجربه بصری و کیفیت فضایی متفاوت اتفاق افتاد؛ البته یک آسانسور هم جهت ارتباط عمودی بین طبقات تعبیه گردید.

در طراحی داخلی نیز سعی شد با یک طراحی کمینه، هم به نیازها پاسخ داده شود و هم مزاحمت های بصری کمتری اتفاق بیفتد، در انتخاب رنگ و بافت عناصر هم به گونه‌ ای عمل شد که با توجه به تعدد فضاها، شلوغی های بصری معمول به صفر برسد و فضایی مطلوب با رنگ سفید و چوب طبیعی به وجود آید. در طراحی حیاط، رفع مشرفیت از همسایه‌ ها و همچنین تامین نور زیرزمین مهم ترین دغدغه طراحی بود، از این رو در حیاط پشت که درختان قدیمی فضایی بسیار دلنواز را فراهم کرده بودند، یک صبحانه خوری با دسترسی مستقیم به آشپزخانه به گونه‌ ای که هیچ دیدی از اطراف به آن وجود نداشته باشد، طراحی شد. همچنین در قسمت پشتی ساختمان و در ارتباط مستقیم با استخر، گودال باغچه‌ ای طراحی گردید که هم با کمک فضای نورگیر داخلی از یک طرف و نورگیر سقفی استخر از طرف دیگر، به تامین نور زیرزمین کمک کند و هم فضایی باشد که استفاده‌ کنندگان از استخر بتوانند آزادانه از فضای باز بیرون لذت ببرند. در حیاط جلو نیز بیشتر به ایجاد فضای سبز و دسترسی‌ های متفاوت از بیرون به داخل اهمیت داده شد و همچنین فضایی نیز به نشستن‌ های عصرگاهی اختصاص داده شد که آتشدانی نیز در وسط آن قرار داشت.

سازه بنا به صورت اسکلت فلزی و تاسیسات سرمایش و گرمایش نیز مینی چیلر طراحی شد که البته در فضای استخر و سالن اصلی طبقه همکف گرمایش از کف نیز به آن اضافه شد.