مقاله ” راهکارهای مسیریابی در فضای داخلی معماری ؛ مورد مطالعاتی: کتابخانه ملی ایران “

نویسندگان

نرگس دهقان

منتشر شده در فصلنامه آرمانشهر (نشریه علمی پژوهشی معماری و شهرسازی) (شماره ۲۵، زمستان ۱۳۹۷ شمسی)

چکیده

دستیابی به سهولت مسیریابی در فضای داخلی، از عواملی است که خوانایی را افزایش می ‌دهد. این فعالیت به ظاهر ساده چالش ‌های جدی را برای طراحی معماری ارائه می ‌کند؛ زیرا مسیریابی برای کاربران در فضای داخلی، رفتاری هدفمند، جهت ‌دار و حرکتی پویا از مبدا به مقصد و شامل تعاملاتی بین راهبر و محیط است که به‌ طور مستقیم توسط آن‌ ها درک نمی‌ شود و در برخی موارد منجر به شکست، سرخوردگی، نگرانی و یا گمشدگی آن‌ ها می ‌شود. تعاملات بین راهبر و محیط تحت عنوان راهکار مسیریابی بررسی می ‌شود که ساختاری ادراکی دارد و افراد از آن ‌ها برای پیدا کردن مقاصد خود استفاده می ‌کنند. نو بودن این دانش در ایران و تفاوت با پژوهش ‌های پیشین به علت تاثیرگذاری عادات و رفتارهای حرکتی در انتخاب راهکارهای مسیریابی و همچنین وجود این تفاوت‌ ها در نوع کاربری و میزان پیچیدگی فضایی نمونه ‌های بررسی‌ شده در راستای تعیین راهکارها، هدف از انجام مقاله را به‌ سوی دستیابی به راهکارهای مسیریابی سوق داد.

در این مقاله از روش تحقیق کیفی استفاده ‌شده که براساس دانش محیطی و مشاهده داده‌ های رفتار محیطی افراد و به‌ دست آوردن این داده ‌ها در حین مسیریابی، در فضای داخلی معماری تکیه دارد. در نتیجه، کاربران از راهکارهای چارچوب مرجع، مستقیم، جستجوی سیستماتیک و شناخت مقصد و مسیر، به ترتیب زمانی استفاده می ‌کنند که بیشترین گمشدگی تا کم ترین آن را در حین مسیریابی تجربه کرده باشند. سپس نقاط اصلی فضای داخلی از فرآیند دستیابی به راهکارهای مسیریابی حاصل شد که کاربران برای تسهیل مسیریابی از آن‌ ها استفاده می ‌کردند. با کمک این راهکارها و کشف آنچه انسان ‌ها در حین مسیریابی به آن توجه دارند، می ‌توان به اصول طراحی معماری دست ‌یافت که خوانایی را افزایش می ‌دهند و راهبران را از سردرگمی در فضاهای پیچیده و بلندمرتبه رهایی می ‌بخشند.

واژگان کلیدی:

مسیریابی ؛ راهکار مسیریابی ؛ فضای داخلی معماری ؛ خوانایی ؛ دانش فضایی