معماران منظر همواره در تلاش هستند تا مکانها و فضاهایی موفق و مناسب برای تمامی موجودات زنده ایجاد کنند. در بسیاری از فضاهای شهری، طراحی مکانهای موفق برای انتظار و توقف تعداد زیادی از مردم، ابزاری قدرتمند برای سرزنده و پر جنب و جوش کردن شهر است. از این رو میدان شهری و پلازای شهری نقش بزرگی در شکل دادن به شهرها دارد.
با نگاه به طرحهایی همچون پارک فواره‌ای ایرا کِلِر (Ira Keller Fountain Park) اثر لاورنس هالپرین (Lawrence Halprin)، که از تنگه‌ رودخانه‌ کلمبیا (Columbia River Gorge) الهام گرفته است، می توان دریافت که موفقیت آن در گردهم آوردن تعداد زیادی از افراد در میان شهر شلوغ است. این طراحی با داشتن آرمانهایی همانند ایجاد تعاملات اجتماعی، در گستره زمینه ‌شهر خود نشسته است.

پلازا و امید به آینده

کارفرمای این پلازای شهری انتظار داشت این پلازا به یک فضای پر جنب و جوش شهری برای کار، زندگی و بازی نسل‌ جوان تبدیل شود. پیش از این، سایت متعلق به زمین بیمارستان و قبل از آن، منطقه ساخت فولاد بوده است. این بخشهای تاریخ در میان جامعه‌ محلی از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، سایت به عنوان مخلوطی از کاربریها (مسکونی و برج آپارتمان) با امکانات خرده فروشی و بامهای سبز در حال توسعه‌ مجدد است.

چهارمین شهرداری بزرگ چین

مساله مهمتر از تاریخ سایت، این است که سایت پلازای شهری در چونگ‌ کینگ (Chongqing) قرار دارد. اهمیت چونگ‌ کینگ در چین در حال افزایش است، چرا که چهارمین شهرداری بزرگ چین، واقع در جنوب غربی آن است. چونگ ‌کینگ امروزه یک شهر کاملاً مدرن است که شامل ذخایر آبی متعدد، منابع معدنی، جنگلهای انبوه و گیاهان و جانوان فراوان می شود و بیشتر به خاطر کوههای خود معروف است. به دلیل موقعیت ایده‌آل، این شهر آمادگی آن را دارد تا به عنوان نمونه‌ آزمایشی در فرآیند توسعه‌ چین غربی قرار بگیرد تا سرمایه ‌گذاران و بازدیدکنندگان بیشتری را جذب کند.
این سایت با پتانسیل تاریخی قوی و امیدها و فرصتهای متعدد برای شهر به عنوان یک مجموعه‌، بدون توجه به محیط طبیعی زیبای اطرافش، ویژگیهای تحسین برانگیز زیادی دارد. استودیوی اَسپِکت (ASPECT Studios) چالش طراحی آنرا پذیرفت و با دقت، لایه‌های اجتماعی و تاریخی را از طریق اجرای طرحهای فیزیکی خود نشان داد.

طراحی

طراحی، در ابتدا میراث سایت و حالت توپوگرافی منحصربفرد آن را ثبت می‌کند. کوهها و رودخانه‌ های چونگ‌کینگ به صورت گرافیکی با الگوهای سنگفرش خطی برجسته و آبنما به نمایش در آمده اند. باغچه ‌های بالا آمده به همراه صندلیهای چوبی و پله‌ های بتنی، که به زیبایی در کنار هم یک مجموعه را تشکیل می‌دهند، این احساس را در مخاطب بر می ‌انگیزند که گویی سایت از ابتدا میان تپه ‌های چونگ کینگ قرار داشته است.

برای ایجاد تمرکز بصری و ارتباط با مرکز خرید، مرز‌ها بالا آورده شده‌اند که باعث شده یک فضای نیمه محصور برای دورهمی در کنار زمینه‌ شلوغ اطراف، ایجاد شود. عناصر فولادی تزئینی در جزییات و تزیینات، به پیشینه‌ تاریخی کاربریهای صنعتی سابق در منطقه اشاره دارند.

طرح کاشت

علاوه بر منظر سخت، طرح کاشت نیز به دقت با قرار دادن سه درخت بزرگ پیچ اناری در مرکز جزیره، انتخاب شده است تا سایه را فراهم کنند. این سه درخت پس زمینه ای زیبا و پر جلوه‌ از شهر خلق می‌کنند که سبب می‌شود سایت به مقیاس انسانی و حس صمیمیت نزدیکتر شود. در هر جزیره یک یا دو درخت کاشته شده است و چمنهای سبز انبوه اجازه می‌دهد از لحاظ بصری نفوذپذیر و باز باشد.

نورپردازی

نورپردازی، یک بخش جامع از طراحی کلی است. نورپردازی به طور قطع به ارزش لایه‌ آخر (هدف نهایی)، که ساخت محیطی صلح آمیز است، می افزاید. نورپردازی از کابلهای زنجیره‌ای که همچون ستارگان در آسمان شب هستند، ساخته شده است و نورپردازی رو به بالای درختان انجیر، به گونه ای است که گویی ویژگیهایی شایسته‌ برای نمایش دارند.
در مجموع به نظر می رسد که طرح پلازای شهری به خوبی با کاربریهای مسکونی و خرده فروشی جدید سایت در تعامل است و تنوع را در این تعاملات در نظر دارد. می‌توان به وضوح دید که چگونه هر عنصر طراحی از دیگری پشتیبانی می‌کند. این یک استخوان بندی فضایی مطلوب برای انواع گردهمایی ها و فعالیتهای جمعی است. جلوه های آب و نورپردازی، محیطی آرام ایجاد می‌کنند ضمن اینکه جزایر ردیفی و فضاهای بزرگ برای نشستن، اتمسفری مفرح و جذاب را برای کودکان و بزرگسالان به طور یکسان فراهم می‌کنند. همچنین درختان سایه انداز بزرگ به همراه چمنهای کوتاه، میزبانی خوبی را برای زندگی در شهری شلوغ فراهم می‌کنند.

نگاه مدرن قابل توجه در این طراحی، به واسطه تفسیرهای خاص از گذشته سایت و آنچه که در آینده بدان تبدیل خواهد شد، عمیق تر شده است. هدف این پلازای شهری زیبا، تعاملات اجتماعی است که از طریق دعوت به تعامل و فعالیت میان مردم جامعه از همه اقشار و سنین با علایق متفاوت است که گردهم جمع شوند. این سایت به عنوان یک فضای شهری خلاقانه برای موفقیتهای اقتصادی و اجتماعی چونگ‌کینگ مناسب است.

 

نیوشا جوکار

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

تحریریه هنر و معماری آبگینه

منبع:

معمار منظر

land8