فصلنامه معماری و انرژی (سال نخست ؛ شماره پنجم و ششم) منتشر شد!
طی دهه های اخیر، ساخت و سازهای غیراصولی و یکجانبه، آثار زیانبار بسیاری بر جای گذاشته است. تغییرات مخرب اقلیمی و فرهنگی ناشی از این رویکرد، بدون در نظر گرفتن اهمیت محیط زیست و ارتباط مستقیم آن با سلامت روح و جسم افراد جامعه، از موارد چالش برانگیزی است که امروزه به صورت قابل ملاحظه ای زندگی شهری و روستایی را تحت تاثیر قرار داده است. لزوم آگاه سازی و هوشیاری جامعه ی معماری نسبت به ایفای نقش موثر در جلوگیری از گسترش معضلات زیست محیطی و آشنایی با ضرورت به کارگیری اصول مدیریت انرژی در ساختمان و مفاهیم پایداری، در این برهه ی زمانی بیش از گذشته دارای اهمیت است.
گستردگی وجود نشریات علمی – دانشگاهی و انتشار مقالات تخصصی در حوزه های متنوع انرژی نه تنها بسیار ارزشمند و درخور تقدیر است؛ اما عدم انعکاس و تاثیر کلان این گونه پژوهش ها در بازار ساخت و ساز، که خود نیازمند نگاه جامع و چند وجهی است، جای تامل دارد.
نشریه ی معماری و انرژی (فصلنامه تحلیلی پژوهشی معماری و شهرسازی پایدار) با هدف و انگیزه ی ایجاد پیوندی کارا بین دو تفکر علمی و اجرایی کشور در حوزه های معماری و شهرسازی، با نگاهی علمی، به عنوان امکانی موجز، اقدام به فعالیت در این زمینه کرده است.
رسالت نشریه معماری و انرژی ، ارائه متمایز سال ها دستاورد، پژوهش و تجربیات ارزشمند اساتید و صاحب نظران حوزه های انرژی و پایداری در قالب نشریه ای تخصصی همراه با جذابیت های دیداری است؛ رسانه ای که بر آن است تا با ایجاد ارتباطی موثر و هدفمند میان جامعه ی حرفه ای معماری و شهرسازی، انگیزه ی به کارگیری راه حل های علمی و اجرایی را در پروژه های جاری و آتی افزایش داده و عموم دانشجویان و پژوهشگران علاقمند به این حوزه را از محتوی خود بهره مند سازد.
فهرست مطالب فصلنامه معماری و انرژی (شماره پنجم و ششم ؛ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شمسی)
- سخن سردبیر / منصوره طاهباز
با نگاهی گذرا به تاریخچه ی ساخت و ساز روی کره ی زمین متوجه می شویم که کلیه ی موجودات به جز انسان، دارای معلوماتی غریزی در مورد ساخت سرپناه خود هستند و هرچند سرپناه ساخته شده توسط آنها از ویژگی های مطلوبی متناسب با نیازشان برخوردار بوده، ولی همواره به یک شکل و بدون تغییر در طول زمان ساخته شده است. به عبارت دیگر ابتکار یا خلاقیتی در جهت تغییر آن اعمال نکرده اند. در بین موجودات، انسان، این موجود هوشمند و تعالی طلب، تنها جانداری است که برای ساخت سرپناه مناسب، همواره از خلاقیت و هوش خود بهره برده و متناسب با امکانات و نیازهای جدید، تغییراتی را در ساخت سرپناه خود اعمال کرده است؛ به گونه ای که شیوه های ساخت و ساز او به طور مدام در حال تغییر و تحول بوده‌اند. معماری بومی مناطق مختلف جهان گواه هوشمندی و خلاقیت انسان در بهره‌برداری از امکانات طبیعی پیرامون اوست. با توجه به محدودیت‌های موجود در بوم های مختلف، معماری بومی همواره نماد امکانات طبیعی و هوشمندی و خلاقیت های ساکنان هر منطقه بوده است. آشنایی با این معماری، خصوصاً در مناطق محروم تر و ناسازگارتر از نظر شرایط زندگی، درس های ارزنده ای از خلاقیت و هوشمندی مردم در بهره‌گیری از امکانات موجود را در اختیارمان قرار می دهد.
با ورود به عصر مدرن و دستیابی به علوم و تکنولوژی های پیشرفته از یک طرف، و سهولت حمل و نقل و جابه جایی در اطراف و اکناف کره ی زمین از طرف دیگر، به تدریج از ساخت و ساز بومی دور شدیم و امروزه کار به جایی رسیده که ساخت و ساز به صورت تخصصی توسط نهادها یا افراد متخصصی انجام می شود که در آن زمینه تبحر و تجربه ی بیشتری دارند. تسلط تکنولوژی و تسلط دسترسی به امکانات مناطق دیگر و تخصصی شدن حرفه ها موجب شده تا از خلاقیت و هوشی که در استفاده از امکانات خود داشتیم دور شده و شیوه های ساخت و ساز بومی را فراموش کنیم. حتی کار به جایی رسیده که ساخت و سازهای امروز ما به جای آن منطق و هوشمندی که در بهره‌گیری از امکانات محیط پیرامون خود در معماری بومی داشتیم، به سمت ساخت و سازهای بی‌منطق، گران قیمت و ناکارآمدِ تقلیدی هدایت شده است. هر چه بیشتر مرعوب تکنولوژی شدیم و سعی در تقلید از تکنولوژی های بیگانه کردیم، خودمان را بیشتر فراموش کردیم و کمتر در جهت پاسخگویی منطقی و کارآمد به نیازهای خود گام برداشتیم. امروزه حتی فراموش کرده‌ایم که در صورت نبود امکانات مدرن و پیشرفته، چگونه می توانیم با بهره گیری از شرایط طبیعی موجود، معماری معقول و مرفهی برای نیازهایمان فراهم کنیم.
بنابراین نیاز به یک رجوع به خویشتن داریم. رسالت این شماره از مجله ی معماری و انرژی، آشنایی بیشتر با بوم و معماری بومی سرزمینمان است. می خواهیم ببینیم که در مناطق مختلف مردم چگونه با کمترین امکانات و با ساده ترین شکل موفق شده اند همان پاسخ هایی را به نیازهای زندگی خود بدهند که ما در معماری مدرن با امکانات بسیار پیشرفته و هزینه های گزاف سعی در دستیابی به آن داریم؛ و چه بسا در برخی از موارد نتوانسته ایم آن ها را پوشش دهیم.
مقالات منتخب در این شماره، حاصل تحقیقات و کارهای میدانی بوده که توسط دانشجویان یا محققان فعال در این حوزه انجام شده است. در انتخاب این مقالات تلاش بر این بوده که طیف متنوعی از رویکردهای مختلف به امکانات ساخت و ساز محلی، اعم از امکانات بومی و امکانات تلفیق شده با تکنولوژی های مناسب بوم، ارائه شود. امید است این شماره ی نشریه بتواند ضمن معرفی امکانات بومی مناطق مختلف و تجربیات متنوعی که در هر پهنه به آن دست یافته ایم، جرقه های خلاقیت و نوآوری برای طراحان و دست-اندرکاران ساخت و ساز امروزی را فراهم آورد. به این معنی که بتوانند راهکارهای اجرایی و کارآمدی برای مناسب سازی استفاده از امکانات و تکنولوژی های جدید در معماری بومی متناسب با نیازهای جامعه‌ی مدرن امروز را ارائه دهند.
- خط در معماری / محمدمنصور فلامکی
- ساختمان یکپارچه با فتوولتائیک، راهکاری برای معماری امروز و آینده / راحیل وفائی
- سیستم های ارزیابی پایداری محلات، تغییر مقیاس در پارادایم معماری / حمید محبی
- معماری خاک پناه و ذخیره ی انرژی / مقدی خدابخشیان
- باززنده سازی پایدار زمین های قهوه ای به منظور کاهش مصرف انرژی / محمدرضا جوادی
- بررسی رفتارهای سازگارانه جهت دستیابی به آسایش دمایی (خانه ی اکرمی آران) / سارا عنبری
- مقدمه ای بر آشپزخانه ی سبز و پایدار / شرکت یاکس
- انرژی-کارایی، زیربنای تحولات فن آوری های نوی در نورپردازی / ارمغان احمدی
- شرحی بر سامانه های نوین تهویه ی طبیعی با الهام از بادگیرهای کهن ایران / آذین ولاشجردی فراهانی
- آپارتمان های پایدار لِیکساید سنیور (ارتباطی کارا میان اقشار کم توان با یکدیگر و جامعه ی پیرامون خود) / گروه فنی پژوهشی فصلنامه ی معماری و انرژی
- شگردهای طراحی معماری پایدار در پهنه های اقلیمی ایران / منصوره طاهباز، شهربانو جلیلیان
- پهنه بندی اقلیمی شهرها، بنادر و جزایر جنوبی ایران به منظور استفاده در فرآیند طراحی معماری / نیلوفر نیک قدم، سید مجید مفیدی شمیرانی، منطوره طاهباز
- گزارشات اقلیمی، تقویم نیاز اقلیمی بهبهان / دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه ی معماری و انرژی
/