جایزه معماری آقاخان بخشی از تلاش های کریم آقاخان برای فرهنگ است که طیف گسترده ای از فعالیت‌های مختلف را با هدف حفظ و ارتقا میراث فرهنگی و معنوی جوامع اسلامی شامل می‌شود. جایزه معماری آقاخان هر سه سال یک بار از سوی شبکه توسعه آقاخان یا AKDN به پروژه‌‌ی یک یا چند معمار زنده که دارای استانداردهای ویژه در معماری، شیوه‌های برنامه ریزی صحیح، حفظ ارزش‌های تاریخی و معماری منظر باشد، اعطا می‌شود.
جایزه معماری آقاخان در سال ۱۹۷۷ میلادی از سوی کریم آقاخان پایه گذاری شده است و تاکنون سیزده دوره را با موفقیت پشت سر گذاشته است و بیش از ۹۰۰۰ پروژه در سراسر جهان مورد بررسی قرار گرفته است که تا به امروز ۱۱۰ پروژه توسط هیئت داوران برای دریافت جایزه‌ی معماری آقاخان کاندید شده‌اند. جایزه معماری آقاخان از نظر مالی، برترین جایزه معماری در جهان به‌شمار می‌آید. بد نیست بدانید به برنده‌ی این جایزه، یک میلیون دلار آمریکا داده می‌شود. توجه داشته باشید جایزه معماری آقاخان بر خلاف جایزه پریتزکر، بر روی شیوه‌های بومی و اسلامی و نیز راهکارهای معماری کهن و نوین در توسعه جهان سوم نیز تمرکز دارد.
جایزه ویژه بنیاد آقاخان تاکنون به سه معمار شاخص که عبارتند از رفعت چادرجی، حسن فتحی و جفری باوا اهدا شده است. از طرح‌های معماری دریافت‌کننده این جایزه می‌توان به برج‌های دوقلوی پتروناس در مالزی، کتابخانه اسکندریه در مصر، مسجد العباس در یمن، احیای شهر تاریخی بیت المقدس و… اشاره کرد. همچنین جایزه معماری آقاخان به برخی از طرح‌ها و پروژه‌های معماری و مرمت انجام شده در ایران نیز تعلق گرفته است که عبارتند از پروژه بازسازی بازار تبریز، طراحی پل طبیعت تهران، پناهگاه ساخته شده با کیسه شنی، شوشتر نو، باغ فردوسی در تهران، مرمت چهلستون، هشت بهشت و عالی قاپو در اصفهان و احیای چند بنای تاریخی در اصفهان و یزد و…
یکی از برنامه های شبکه توسعه آقاخان یا AKDN، توجه به شهرهای تاریخی جهان اسلام به منظور احیای این شهرها، هم از لحاظ فرهنگی و هم از لحاظ اجتماعی و اقتصادی است. این بنیاد در طول یک دهه‌ی گذشته، عملیات بازسازی مناطق تاریخی گوناگونی را از جمله در کشورهای مصر، افغانستان، سوریه، هند، پاکستان، مالی، تاجیکستان، تانزانیا و بوسنی و هرزگوین را در دستور کار خود قرار داده است. در حوزه‌ی موزه‌ها نیز، برنامه‌ی توسعه‌ی تعدادی از پروژه‌های موزه و نمایشگاهی از جمله موزه آقاخان در تورنتو کانادا در دستور کار قرار دارد. همچنین حوزه‌ی موسیقی شبکه توسعه آقاخان نیز از نوازندگان سنتی جوامع مسلمان با هدف حفظ، انتقال و گسترش بیشتر موسیقی سنتی حمایت می‌کند.
و اما سرانجام فراخوان چهاردهمین دوره جایزه معماری آقاخان (۲۰۱۹-۲۰۱۷) منتشر شد. جهت حضور در این جایزه بایستی پروژه ارسالی شما، سه شرط اساسی را داشته باشید:
- پروژه شما بین ۱ ژانویه ۲۰۱۲ میلادی تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷ میلادی ساخته شده باشد.
- حداقل یک سال از سکونت افراد و بهره برداری از پروژه شما گذشته باشد.
- پروژه شما در کشورهای جهان اسلام بوده و قابلیت بازدید داشته باشد.
تمام پروژه‌های ساخته شده از طراحی یک ایستگاه اتوبوس تا طراحی آسمان‌خراش‌های بزرگ می‌توانند در این مسابقه شرکت کنند. همچنین در این دوره از جایزه معماری آقاخان آثاری که به منظر روستایی و فضاهای عمومی شهری توجه کرده باشند، تشویق ویژه خواهند شد. آخرین مهلت ارسال آثار روز ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸ میلادی برابر با ۸ آبان ۱۳۹۷ شمسی است.
دانلود فراخوان جایزه معماری آقاخان ۲۰۱۹
دانلود فرم ثبت نام جایزه معماری آقاخان ۲۰۱۹
تحریریه هنر و معماری آبگینه
منبع: