اختصاصی هنر و معماری آبگینه : کتاب زنان معمار، معماری بدون زنان به قلم دسپینا استراتیگاکوس (Despina Stratigakos) و با ترجمه ی دکتر محیا صادقی پور در ۱۳۰ صفحه و توسط انتشارات فکر نو چاپ و منتشر شد.
این کتاب در طول سالیان متمادی از گفت و گو و همکاری با زنانی که باور داشتند معماری باید تغییر کند و تصمیم بر این داشتند تا کاری اثربخش در این زمینه انجام دهند، الهام گرفته است. در چند سال گذشته، صداهایی برای طرح این سوال به گوش می رسد که چرا زنانی که از ۱۴۰ سال پیش برای اولین بار تحصیل در معماری را آغاز کرده اند، همچنان باید برای کسب جایگاهی در این حرفه تلاش و تقلا کنند. با وجود نام نویسی روزافزون زنان در مدارس معماری از دهه ۱۹۸۰ میلادی، تعداد آن ها در حوزه اجرایی ثابت بوده است و هرچه از نردبان جایگاه شغلی بالاتر برویم، این تعداد کاهش می یابد.
از قرن نوزدهم میلادی، زنان و همین طور مردان، مسئله عدم حضور زنان در معماری را مطرح کرده اند؛ برخی به دنبال تغییر بوده و برخی دیگر برای وضع موجود استدلال هایی را آورده اند. در این کتاب که در پنج فصل ارائه شده است، کمتر به تاریخچه ورود زنان به این حرفه پرداخته شده است و بیشتر به دنبال ردیابی گفتمانی ناتمام برای مدت زمانی طولانی در چرخه ای از اعتراف و سپس رها کردن مسائل جنسیتی آن در معماری بوده است و با نگاهی به وضعیت فعلی زنان در معماری، از اولین تجربیاتشان به عنوان دانشجو تا صعودشان از نردبان حرفه ای، این تصویر را به روز می کند.
در حقیقت، این کتاب به شناسایی و تقویت موج سوم در حال ظهور فمینیسم در معماری که ادامه دهنده موج اول -که در اواخر قرن نوزدهم میلادی پدید آمد- و موج دوم -که از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی آغاز شد و تا دهه ۱۹۹۰ میلادی ادامه یافت- کمک کرده است. تولید و عرضه باربیِ معمار در سال ۲۰۱۱ میلادی برای نخستین بار چگونگی تاثیرگذاری رسانه های اجتماعی را در تسریع نارضایتی از وضع موجود جنسیتی در معماری نشان داد. در بحث های پیرامون این باربی جدید، منتقدین و حامیان خود شرایطی را که زنان در معماری با آن روبرو هستند، مورد واکاوی قرار دادند که نشان دهنده تمایل مشترکی برای تحول و تفاوت دیدگاه ها درباره چگونگی دستیابی به این تغییر در بین نسل های پیر و جوان است.
این کتاب در ادامه به این موضوع می پردازد که چرا زنان معمار به ندرت روی سکوی اهدای مطلوب ترین جوایز این حرفه دیده می شوند. با مروری بر واکنش مطبوعات معماری به شکستن سقف شیشه ای توسط زاها حدید در سال ۲۰۰۴ میلادی با دریافت جایزه معماری پیتزکر، آغاز می شود. فصل آخر با کاوش برابری جنسیتی در معماری و فعالیت دیجیتالی ازطریق لنز ویکی پدیا ادامه می یابد.
امید است تا با خوانش این کتاب و بهره مندی از مسیر تلاش های انجام گرفته زنان معمار در اقصی نقاط جهان، بتوانیم فضایی ایجاد کنیم تا در آن اساتید و دانشگاهیان، معماران و شهرسازان حاضر در محیط حرفه ای، همچنین مسئولان نهادهای دولتی، تعاملی سازنده در جهت بهبود وضعیت معماری معاصر ایران داشته و با ایجاد شبکه ای موثر و موفق از زنان معمار و شهرساز، چه در حوزه ی آکادمیک و چه در حوزه ی کار حرفه ای، مسائل و مشکلات را شناسایی و در جهت رفع آن ها گام بردارند.
زنان معمار، معماری بدون زنان
نویسنده: دسپینا استراتیگاکوس
مترجم: محیا صادقی پور
انتشارات: انتشارات کتاب فکرنو
تعداد صفحات: ۱۳۰
سال چاپ: ۱۳۹۹ شمسی
موضوع: تئوری و فلسفه معماری
نوع جلد: شومیز