مقاله “ بررسی نقش زنان معمار در معماری معاصر ایران (۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ خورشیدی) “

نویسندگان

ساناز خانبانزاده ، مریم ارمغان ، جمال الدین سهیلی

منتشر شده در نشریه علمی (فصلنامه) زن در فرهنگ و هنر (دوره ۱۲ ، شماره ۱ ، بهار ۱۳۹۹ شمسی)

چکیده

فعالیت حرفه ای زنان در ایران قبل از قاجار چندان مرسوم نبوده است، ولی از نیمه های دوره ی قاجار فرصت برای حضور زنان در جامعه فراهم شد. با توجه به اینکه حضور زنان معمار در معماری معاصر ایران اغلب نادیده مانده، هدف این پژوهش معرفی زنان معمار در دوره ی پهلوی و بررسی اثرگذاری آن ها در حوزه ی معماری است. پرسش اصلی پژوهش این است که عملکرد زنان معمار در دوره ی پهلوی در کدام حوزه های معماری صورت گرفته و تاثیرگذاری آن ها چگونه بوده است. فرض بر آن است که فعالیت زنان در حوزه ی حرفه ای تاثیرگذاری بیشتری داشته است. به این منظور، مقاله از نوع کیفی، روش پژوهش تاریخی-تفسیری و تاریخ شفاهی و شیوه ی گردآوری داده ها، اسنادی و کتابخانه ای و مصاحبه با پیشکسوتان معماری است. در این زمینه، عملکرد زنان معمار متغیر مستقل و میزان فعالیت و آثار و دستاوردهایشان در حوزه های معماری متغیر وابسته است. نتایج بیانگر آن است که هم زمانی تحصیل در دانشگاه و کار در دفاتر معماری و توسعه ی ساخت و ساز در کشور علنی بوده که زنان معمار بتوانند در حوزه ی حرفه ای بیشتر از آکادمیک فعالیت داشته باشند، ولی با وجود این، آن ها در حوزه ی آکادمیک تاثیرگذار و در حوزه ی حرفه ای تاثیرپذیر بودند.

واژگان کلیدی:

زنان معمار ، جنسیت ، معماری پهلوی ، معماری معاصر

این مقاله برگرفته از رساله دکتر ساناز خانبانزاده با عنوان بررسی و تحلیل نقش و جایگاه زنان معمار در شکل دهی به معماری معاصر ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷) است که به راهنمایی دکتر مریم ارمغان و مشاوره دکتر جمال الدین سهیلی در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین در سال ۱۳۹۸ در حال انجام است.