مقاله ” بازشناسی عوامل موثر بر ادراک بصری شهروندان از فضاهای شهری (نمونه مورد مطالعه: محور تاریخی حافظ شیراز) “

نویسندگان

هاجر اسدپور ؛ مهدی منتظرالحجه ؛ مجتبی شریف نژاد

منتشر شده در دوفصلنامه علمی معماری و شهرسازی پایدار (دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی) (دوره ۸، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۹ شمسی)

چکیده

فضاهای شهری به عنوان یکی از مهم ترین محصولات طراحی شهری، زمانی به اهداف خود دست خواهند یافت که از سوی کاربران خود پذیرش شده و مورد استقبال قرار گیرند. این امر در گروه ادراک شهروندان از فضا و برقراری تعامل بین ایشان و فضا بر اساس این ادراک است. محور تاریخی حافظ شیراز که در گذشته این شهر جزئی لاینفک از ساختار فضایی و کارکردی آن بوده است امروزه ساخت و سازهای جدید سبب گردیده تا علیرغم وجود عناصر شاخص و نشانه های مهمی همچون باغ جهان نما ، بقعه علی بن حمزه (ع) ، سیلو و مانند آن، جایگاه این محور تاریخی در نظام ادراک بصری شهروندان متزلزل نماید.

هدف این پژوهش بازشناسی عوامل موثر بر ادراک بصری شهروندان و ارائه راهبردهای پیشنهادی جهت ارتقاء ادراک آنها از محور حافظ به مثابه کل است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن «همبستگی» است. گردآوری اطلاعات با ابزار پرسشنامه و مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ ای صورت پذیرفته است. با توجه به مبانی ‌نظری و مدل تحلیلی اولیه پژوهش، شاخص‌ های موثر بر ادراک بصری شهروندان شناسایی و پرسشنامه ‌ای در طیف لیکرت تنظیم شده است. سپس تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار spss نسخه ۲۴ انجام گردید. نتایج پژوهش حاکی از آنست که از نظر شهروندان ۱۲ عامل بیشترین تاثیر را بر ادراک بصری آنان از فضای شهری داشته‌ که با توجه به مقدار ویژه، سه عامل اول به ترتیب عبارتند از: الف) پیاده‌ رو و اجزای آن، ب) کاربری ‌ها و فعالیت ‌ها، ج) مولفه ‌های فردی و شخصی.

واژگان کلیدی:

محور تاریخی ؛ ادراک بصری ؛ خوانایی ؛ شیراز